DK: Sizin perspektifinden NATO’ya girme sürecinde neredesiniz? Bu görüşmeyi de değerlendirdiğinizde yolun kaçta kaçını katettiniz?
TB: Mutabakattaki sorumluluklarımızı adım adım yerine getiriyoruz. anayasadaki değişiklikler 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek. Terör örgütlerini desteklemek yasadışı olacak. terörizmin desteklenmesi ve teşviki de artık suç teşkil edecek. Süreçte sona yakın olduğumuzu düşünüyoruz. Türkiye ile yakın temas halindeyiz. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun doğru yönde ilerlediğimize dair ifadelerini memnuniyetle karşılıyorum.
DK: Üçlü mutabakat muhtırası metni üzerinden gidelim. Ulusal silah ambargosunun kaldırılması var. İsveç bu adımı attı, ambargoyu kaldırdı. Ama bugün Bakan Çavuşoğlu bazı noktalara dikkat çekti. Hükümetin silah satışları konusunda yapabileceği bir şey var mı?
TB: İsveç’te stratejik savunma ürünlerin lisanslanması için çalışan özel bir kurum var. Mutabakatın imzalanmasından beri iki dosyada olumlu sonuç alındı. Olumlu ilerleme sağladık. NATO üyeliği kararı alındığında bir çok şey değişmiş oluyor. Türkiye’nin NATO müttefiki olmasıyla birçok kısıtlama ve yasak otomatik olarak kalkmış oluyor. Türkiye’den gelen talepler askeri müttefik ışığında değerlendiriliyor.
DK: İade talepleri var ve PKK ve Şu ana kadar 3 suçlunun iadesi yapıldı. Bunların sadece biri terör suçundandı. Son talep de FETÖ ile ilgiliydi. Yargı ret kararı verdi. Bülent Keneş talebiyle ilgili reddin rüzgarı tersine çevirdiğini düşünüyor musunuz?
TB: Bağımsız bir yargımız var. Böyle bir davada iade konusunda yüksek mahkemenin kararı bağlayıcıdır. hükümeti de bağlar. bu anayasamızda vardır. Türkiye’nin kendi anayasası olduğu gibi bizim de yargı bağımsızlığı kendi anayasamız var. Terörle mücadelede Türkiye ile işbirliği yapmak istyoruz. yargı bağımsızken de terörle mücadelede işbirliği mümkün.
DK: Yargı bağımsızdır diyeceksiniz muhtemelen ama hükümetin/ bakanlar kurulunun ayrıca yetkisi var mı?
TB: Yanlış anlaşılmış bir argüman. yargı kararı referans gösterilebilir. hayır denmişse hayır. hiçbir bakan yargılarla temasa geçip kararı değiştiremez. Yargıyı bağımsız yapan budur.
DK: İsveç sözlerini tutan bir ülkedir vurgusunu yaptınız. Yargı sürekli bu talepleri reddederse, Türkiye’nin siyasi taleplerini nasıl karşılamayı düşünüyorsunuz?
TB: Karşılıklı olarak anayasal sistemlerimizi anlamamız önemli. Türkiye’nin talebi meşrudur. Eğer yargı iade kararı verirse iade edilir. Bu noktada İsveç’te de eleştirenler var. Ancak mutabakat muhtırasına harifyen uyulacaktır. Tabii ki anayasamız ve kanunlarımız ve hukukun üstünlüğü çerçevesinde söz verdiğimiz gibi görevimizi yapacağız.
DK: Mutabakattaki üçüncü madde PKK ve iltisaklı örgütlere her türlü desteğin kesilmesi var. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu bu konudaki sıkıntılara değindi. anayasa değişikliği 1 Ocak’ta hayata geçirilecek. Uygulama yasasının da çıkması gerekiyor, ama anlaşılan o ki zaman alacak, yasa taslağı ne zaman oluşturulacak?
TB: 7 Mart’ta. Çok net konuşabiliyorum çünkü bu konudaki tasarının tarihini biliyoruz. 1 Haziran’da da yürürlüğe girecek. Tarihler belli. Biz isveçliler sözümüzü tutarız. Tarih belirledik mi uyarız.
DK: Süre kısıtlı… Mayıs ya da Haziran’da Türkiye’de seçimler var. Haziran’da da NATO toplantısı var. Haziran’da NATO üyesi olarak görüyor musunuz kendinizi?
TB: Vilnius’taki zirvede NATO’nun üyelerinin sayısının arttığını görebileceğimizi umuyorum. O tarihe kadar Macaristan ve Türkiye’nin de İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliklerini onaylamasını bekliyoruz. NATO ailesine katılmayı bekliyoruz.
DK: Göreceğiz. İsveç 1 Ocak’ta AB dönem başkanlığını alacak. Türkiye’nin adaylık süreci buzdolabından çıkarılabilecek mi sizce ? öncelikleriniz neler olacak? Türkiye zirvelere katılamıyor. İsveç döneminde Türkiye görüşmelere davet edilebilir mi?
TB: AB dönem başkanlığında önceliğimiz birliği korumak. Yunanistan ve Kıbrıs konusundaki zor kararlar birliği sağlamayı zorlaştırıyor. Ancak birlikte çalışmamız imkansız değil. Ben şahsen her zaman Türkiye’nin iyi bir dostu oldum. Hükümette de birçok Türkiye dostu parti var. 2009’daki son dönem başkanlığımızda bakandım Ankara’da temaslarımız oldu. Ticaret ve yeşil dönüşüm ve enerji gibi alanlarda Türkiye’nin AB’ye katabileceği birçok şey var. Diyalog için fırsatımız var. Bunu denemeliyiz. AB ve Türkiye’yi yaklaştırmalıyız. Ortak çıkarlarımız çok sayıda. Jeopolitik olarak çok önemli bir bölgedesiniz.
DK: Ukrayna savaşını sormak istiyorum. Putin, NATO’nun neredeyse tüm potansiyelinin rusyaya karşı kullanıldığını iddia etti. “Batı Ukrayna’ya silah sağlamayı sürdürdüğü sürece müzakere olmayacak” dedi. Zelenski de Washington’da ek silah desteği istedi. Patriot füzelerini de aldı. Silah yardımı sürecek. Sizce bu savaş ne zaman bitecek?
TB: Zor bir soru. Ancak savaş Rusya savaşmaya son verdiğinde bitecek. Eğer Ukrayna savaşmayı bırakırsa yok olacaktır.
DK: Yakın zamanda bitmeyecek yani..
TB: Hayır. AB dönem başkanı olarak yapılacaklar listemizde Rusya’nın Ukrayna işgali en tepede olacak ve orada kalacak başkanlığımız süresince. Küçük bir ülke olarak İsveç için Rusya’nın durudurulması önemli. Büyük ülkelerin küçük ülkeler üzerinde zorla tahakküm kurmasını kabul edemeyiz. “Kendi kararlarınızı veremezsiniz” demelerini kabul edemeyiz. 24 Şubat 2022’de işgalin başladığı tarih önemliydi. 17 Aralık 2021 de önemliydi çünkü Rusya, Batı’ya ültimatom vermişti. İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyesi olmasına izin vermeyeceklerini söylemişti. rusya geri dönmeyi sürdürecek. Tek çözüm Ukrayna’nın cephedeki savaşı askeri olarak kazanması…
Putin korku içinde ve adım adım kaybettiğinin farkında… Dünya düzenini güç kullanarak tersine çevirip Rus emperyalist görüşlerini kabul ettiremeyeceğinin farkında. Ben şahsen Kiev’e gittim. Birkaç hafta önce baltık ve kuzey ülkelerinin dışişleri bakanlarıyla birlikte ziyaret ettik. Yıkımı bizzat gördük. Benim için çok net. Bu çok önemli tarihi bir savaş. Doğru tarafta olduğumuzu söylemem gerekiyor. Mutlulukla söylüyorum ki Türkiye de birçok önemli iş yaptı. Tahıl anlaşması ile üçüncü dünyanın kıtlıktan kurtarılması mesela. Türkiye’nin bu savaşta çözüm için gösterdiği çabalardan hepimiz müteşekkir olmalıyız.
DK: Son soruma geçmek istiyorum. Türkiye’nin Suriye operasyonuyla ilgili açıklamalarınız vardı. “Türkiye’nin kendini savunma hakkı var” şeklinde. Geleneksel İsveç tutumuna aykırı bir bakış gibi. İsveç bu anlmada YPG konusunda bir politika değişikliğine mi gidiyor?
TB: Bence açık ki üçlü muhtıra ile Türkiye’nin güvenlik ihtiyaçları konusunda daha net bir algı oluştu. Yıllardır hatta on yıllardır topraklarınızda terörle karşılaştığınız gerçeğini ciddiye almamız gerekiyor. Bu tabii ki bir ülkenin meşru müdafasıyla ilgili. Hele hele özellikle Türkiye’nin bulunduğu gibi bir bölgede yer aldığınızda. Tabi bu itidal çağrısında bulunmamalıyız anlamına gelmiyor. İsveç olarak bu çağrıyı diğer ülkelere de yapıyoruz. Kendinizi müdaafaa ederken, sivil kayıpların engellenmesi ve sivil altyapının korunması gibi. Ama kendinizi teröre karşı savunmak her ülkenin hakkıdır.
NTV’yi sosyal medyadan takip edin
